MASAL 19
DERLEME YERİ: KALE, GÖKÇEÖREN KÖYÜ
ANLATAN: TALİP MATPAN,1936
MASAL
Eveli bi demenci varımış. Gari biz de annatıverem. Masala dönmüş bu iş. Ne olusa osun. Yalan yanış yakıştırcen tabi. Eveli bi demenci varımış. Anneyon mu? Deyimen üyüderimiş. Ore bi bağcaz dikmiş. Bağ biraz böyümüş. Bağ böyüyünce gada hölü bi alçakdan bi çardak etmiş huna. Da o sene höle beş dane salkım vermiş. Üzümü vedikten sonra salkımın biri gaybolmuş. Ondan sonra, ule böyün biri da gaybolmuş. Her gün bi salkım gaybolmuş. ''Goyen'' demiş, söymüş. ''Böyün beklecen bu hırsızı yakalıcen'' demiş. Dinle gari. Bi gün çardan dibine yadmış. Hana seranla hölü bi yedemiş. Aşam çıldır,çıldır,çıldır,çıldır başlamış bi şe geç vakit. Öle işde çıldır, çıldır,çıldır bağın için gemiş. Ordan neyise bi yakıler, bi dutmuş Allah seni, tilki. Salkımın ikisi gi'miş gari. Üçüncüsü gün yakıleyo neyise, tabi eveli bu işele geçgin, ha zimmetle geç girmiş hani anneyon mu? Tilkiyi dutuyoru. ''Sen nediyon'' deyoru, ''benim üzümümü yeyorun''deyoru. ''Arkıdeşim'' deyoru, ''demence arkıdeşim'' deyoru Tilki, ''sen deyo hiç ellime, ben sene falan padişahın gızını alıvecen.'' ''Ule sene bene nası alıveren onun gızını'' deyo. ''Ule sen neyniyon ya, sen garışmı orasını.'' ''E tamam.'' ''Senin adın'' deyo, ''Tosbey ocek'' deyo demenciye, ''senin adın Tosbey ocek, benim adım beş salkım efendi decen.'' Deyo Tilki. Tilki gurnazdır yani. Ondan sonra neyise tamam, ''sen'' deyoru yani, ''makas gömemiş iki gad elbiselik kesdirip gelcen, bi dene sene, bi dene bene'' deyo. ''Bi dene at. Falan gün gezme gitcez'' deyor. Yani bi padişah varımış, onun gızları varımış yani, onu alıvecek gari demenciye. Hulasu kelam, buna atları hazırleyolar, elbiseleri keyiyolar. Bordan çıkıyola doru padişahın yanı varıyolla. ''Benim adım beş salkım efendi'' deyor Tilki, ''bu Tosbey.'' Tosbey emme, neyise gari buna bi hazırlık yapmışla, yime, içme, bilmem neyi padişan gari gızları. Demenci de tabi biliyosun, demen kömbesi yapıyoru ya, hanı çoç yeyoru ya. Ölü yemekleri görüyoru. ''Sakın'' demiş, ''ha orda bak, ordu fazlı yemek yeme ha'' demiş. ''İkşe çinem aldın mı bırak git, kibar yecesin'' demiş Tilki. ''Hana öle hapur hupur e'me'' demiş. Onu da demenci yemekleri görünce bayılmış neyise, gi'miş buna. Accık yedi mi hemen dürterimiş, ''bırak'' derimiş. Neyise yemek almış, ölü çıkardma bak çıkardmış, üsdünü gomuş sini sini. Demenci bi yi bakmış, garnı doymamış, gözü yemeklede gamış. Elinin asını çırpıvemiş de yanaşıvemiş ona, acalesinden hemen asta atıştırıveren deke, üsdü başı badmış. Tilki bi bakıyoru, demencinin üsdü başı badmış. Tosbey gari ya üsdü badmış. Ordan sine ka'dırıvemiş üsdüne. Hani badmış gari ya. ''Eyvah'' deyor hemen Tilki, yapışıyoru golundan bunun. ''Noldu'' deyola heman içerden bi çıkıyola. Bizimki deyo ''Tosbey ters devrildi'' deyo, ''gerisinin üsdünü düşdü.'' ''Osun'' deyola, ''osun''. Yüyola,yıkeyola, temizleyola. Bunna kakıyola ondan sonra neyise padişaha davad ediyola buna. Du gari demenci mi olu onna gari, Tosbeyin yerine. ''İlla sen'' deyola, ''falan gün bize zeyaratı gelcesin.'' Neyise, üç gün sonra, beş gün, on gün sonra. ''Tamam'' Deyelim ki gocu gadın omuş üsdü geçiyo gari ya. ''Bütün çobanna cellad olcek deyo'' Tilki. ''Neyocek?'' ''Falan gün, falan satda, falan yerden bi atlı çıkcek, yolun kenarında durcek, Allah Allah bu goyunnar, geçiler, bu yerler, mülklerTosbeyin mi arkıdeş, Allah Allah decesiniz.'' Böle böle deyo, atlı çıkdı zaman yolun sağı solu. Neyise at, padişah ordan çıkıyoru gari bi zeyareti geliyoru, çobanna ordan durarımış böle, ''Allah Allah bu goyunna, bütün geçile, devele, bilmem sığırla, bu yerle, mülkle bütün Tosbeyin ya, Allah Allah'' derlermiş. O zaman, ''gosgocu ben padişah olupduruka arkıdeş'' demiş, ''bi Tosbeyin bu gada malı mülkü oldu hayret b işe yav'' demiş emme, gemiş. Hazırlamışla. Ölüncü yalınız demiş Tilki demenci arkıdeş, ''ben seni ölüncü gada bakarın'' demiş. ''Öngü gızı alıve'' demiş. ''Tamam'' demiş, beş salkım efendi. Sonura neyise gemiş demenci, yedirmişle, içirmişle padişahı. Ondan sonura gidiyola, isteyola, gızını vemiş. Tak bi gün gidiyola buna demenci padişahın gızını alıyoru. Ondan sonura, ule ondan sonura, şindi demenci hana bakcek ya. Neyise bunna gari yanna alıyola, ordu durarlarıka , bi gün Tilki nalaten ölüvemiş. Yani solumamış. Beş salkım efendi gari ya, heç gıpıramamış. Aşam üsdü gari gocası gemiş, neyise hani demenci gemiş. ''Ule'' demiş, ''bizim beş salkım efendi öldü ya arkıdeş'' demiş. ''Gebersin deyus'' demiş debenci. ''Gebersin deyus'' demiş, ''hırsız deyus'' demiş. ''Eveli ben bi bağcaz dikdim de'' demiş, bağın üzümünü çaldı, yakaladım ben bunu'' demiş. ''Ondan beslepdurudum ben bunu'' demiş, ''gebersin''demiş. Ga'mış sırılmış Tilki de, işe osan Tilki uykusuna mı yaddın derler, kakmış. ''Ben omusam sen alabilcemin Padişan gızını'' demiş. ''Dmen kömbesi'' demiş, bilmem ne demiş. Neyise, gine yadmış bu gine. Bakarka, bakarka, bakarka, vadası gelmiş Tilki gitmiş, ölmüş. U orda ölmüş, ölmüş de, ''yok ellemen'' derimiş demenci. Bakmışlarımış iki üç gün durmuş, bakmış olce yok, ondan sonura gitmiş gari. Masal, masal okuyoz de mi, masal çokdur bende. Esgiden böle ıradiyo, televizon b işe mi va. Yav şindi bu Arif amcanın gası vardı. Fatma deze. O bize hani pamık edeledi. O bize çocula gelin baken, pamın gozanı höle golar da asa höle pamık didele. Neyise höle pamık dirtele, çıkırık ede. O bizi gari masal okuveri, biz dinnedik gari. Bi de esgerin bubası Osman. Hani beri gıyıda o demeni yok mu? Onun yanı ben masus varıdım. Av marakım va. Amca avcılık nası olu? Nası olo? Şamdaz dalında höle etdik hunu höle etdik. Aşamı gada gari av yaranı ediveridi bene. Emme böyük güccük demezidi, iramadlık. Bu Osman dede, çok faydalı adamıdı. Heç kimse garışmazıdı.İşde onna masal okuveridi, biz orladan duyarıdık bunara. Bi yı siz annadın, biz dinneyelim. Vadı hindi herepsi aklıma gelmeyo. Bacak göze bili, bacak da çokdur. Annadıve bi yo, annadıve ordan buradan...
